Υπόμνημα περί της νήσου Ύδρας, αφ' ής εποχής κατωκήθη μέχρι του έτους 1821

Μιαούλη Αντ., Υπόμνημα περί της νήσου Ύδρας, αφ’ ής εποχής κατωκήθη μέχρι του έτους 1821. Μετατυπωθέν υπό Ανδρέου Αντ. Μιαούλη. Εν Αθήναις 1864, 8o, σελ. 45 (1975)

 100) Μιαούλης, Ανδρ. Αντ., Υπόμνημα περί της νήσου Ύδρας αφ’ ης εποχής κατωκήθη μέχρι του έτους 1821, εν Αθήναις 1864. Ο Ανδρέας Αντωνίου Μιαούλης, εγγονός του θρυλικού ναυμάχου του ʼ21, διηγείται εδώ συνοπτικά την ιστορία του περικλεούς τόπου του. Ξεκινώντας από τον Ηρόδοτο και τον Παυσανία, ο Μιαούλης περιγράφει την κατοίκηση της Ύδρας από Αλβανούς και το κοινοτικό της σύστημα κατά την ύστερη Τουρκοκρατία, κατά την οποία μεσουράνησε το όνομα του μπας κοτζάμπαση Γεώργη Δήμα Βούλγαρη (1803-1812). Το Υπόμνημα περί της νήσου Ύδρας τεκμηριώνει επίσης κάτι πολύ σημαντικό: ότι η Επανάσταση κηρύχθηκε στην Ύδρα τον Απρίλιο του 1821 μέσα σε μια περίοδο οικονομικής ύφεσης και κρίσης της ναυτιλίας. Ο εγγονός του ναυάρχου αφηγείται σχετικώς (σελ. 43): «Από το 1818 μέχρι του 1821 έτους, το εμπόριον των Υδραίων ενεκρώθη παντάπασι. Τα πλοία των ήσαν εις ακινησίαν και ο λαός εδυστύχει, ώστε εστερείτο και τα προς ζωάρκειαν αναγκαία». Ο Αγώνας του ʼ21 προσέφερε λοιπόν, συνάμα με την εθνική ανεξαρτησία, ένα εφήμερο διέξοδο στην οικονομική αδράνεια και στη δυσπραγία των Ελλήνων ναυτικών.