ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΨΑΡΩΝ. ΤΟΜΟΙ Α-Β

Νικόδημος Κωνσταντίνος, Υπόμνημα της νήσου Ψαρών, τόμοι Α´+Β´, Αθήνησι 1862. Ο υποναύαρχος, οργανωτής του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, πρώην βουλευτής και Υπουργός Ναυτικών Κωνσταντίνος Νικόδημος εξιστορεί τη συμβολή των συμπατριωτών του Ψαριανών στους αγώνες του Γένους. Το πρώτο μέρος του πρώτου τόμου αναφέρεται στη γεωγραφική θέση και τον εποικισμό των Ψαρών το 1643, τα ήθη και τα έθιμα, την οικονομία και την εκκλησιαστική διοίκηση του τόπου και την πρώτη επανάσταση κατά του Σουλτάνου το 1770 (στη διάρκεια των Ορλωφικών). Το δεύτερο μέρος αφηγείται τη συμμετοχή των Ψαριανών και του ιδίου ως πυρπολητή (το 1829 βύθισε τουρκική κορβέτα) στις ναυμαχίες της Ελληνικής Επανάστασης από το 1821 έως την καταστροφή του νησιού τους, το 1824, και τον αφανισμό και την αιχμαλωσία 17.000 κατοίκων του. Στον δεύτερο τόμο εξιστορείται η συστράτευση των Ψαριανών προσφύγων (που είχαν καταφύγει στην Αίγινα) στις ναυτικές εκστρατείες των Ελλήνων από το 1825 έως την άφιξη του Καποδίστρια το 1828 και περιλαμβάνεται ένα τεχνικό υπόμνημα για την μετασκευή πλοίου σε πυρπολικό. Η αναστατική έκδοση περιέχει ευρετήριο κυρίων ονομάτων και τόπων, και τους τρεις αυθεντικούς χάρτες του συγγραφέα για τη ναυμαχία και καταστροφή των Ψαρών την Παρασκευή, το Σάββατο και την Κυριακή 19-21 Ιουνίου 1824.