ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Βερναρδάκης, Αθανάσιος Ν., Περί του εν Ελλάδι εμπορίου, εν Αθήναις 1885. Ο οικονομολόγος Αθανάσιος Βερναρδάκης (1844-1912), ο οποίος εργάστηκε ως υπάλληλος στους σιδηροδρόμους Πειραιώς-Λαμίας και στην μεταλλευτική επιχείρηση του Ανδρέα Συγγρού στο Λαύριο, είναι από τους πρωτεργάτες της οικονομικής ιστορίας στην Ελλάδα. Ήταν αδελφός του Δημητρίου και Γρηγορίου και καταγόταν από τη Μυτιλήνη. Η μελέτη του περί του εν Ελλάδι εμπορίου, που είναι ένα από τα συνολικά δεκαεννέα δημοσιεύματά του, βραβεύτηκε το 1885 από τον Σύλλογο προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων. Ο Βερναρδάκης, ο οποίος υπήρξε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας του Στανισλάου (Stanislau), είναι υπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς (αλλά και υπέρ των αγροτικών μεταρρυθμίσεων στη Θεσσαλία), προβάλλει τις ιδέες της φιλελεύθερης οικονομίας και θεωρεί το εμπόριο ως τον πλούτο των εθνών και «το νευρικόν σύστημα του κοινωνικού βίου». Η μελέτη του αναδεικνύει το εμπόριο ως διαχρονική εθνική εξειδίκευση των Ελλήνων («η Ελλάς διεδραμάτισε μεταξύ των αρχαίων εθνών το εκπολιτιστικώτερον και το υψηλότερον πρόσωπον ένεκα του εμπορίου της»). Εκτός όμως από το εσωτερικό και το εξωτερικό εμπόριο με αναλυτικά στοιχεία ώς το 1882 (και με δύο μεγάλου μεγέθους συνημμένους πίνακες με την αξία σε δραχμές 160 εισαχθέντων και 91 εξαχθέντων προϊόντων την περίοδο 1858-75), το παρόν βιβλίο εξετάζει επίσης διεξοδικά την ελληνική γεωργική, κτηνοτροφική και χειροτεχνική παραγωγή και μανιφακτούρα, τη συμβολή της κάθε επαγγελματικής κατηγορίας στο εθνικό εισόδημα, τα μεταλλεία του Λαυρίου, τις επικοινωνίες και τις μεταφορές (τα ταχυδρομεία και τους τηλεγράφους, το οδικό δίκτυο, του σιδηροδρόμους, τη διώρυγα της Κορίνθου, τη ναυτιλία, τα λιμάνια και τους φάρους), τα μέτρα και τα σταθμά, το νομισματικό και το πιστωτικό σύστημα της χώρας, εστιάζοντας στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας, τους δασμούς και τις ασφαλιστικές εταιρείες. Η αναστατική έκδοση περιλαμβάνει εισαγωγή και ευρετήριο όρων, προσώπων, εταιρικών επωνυμιών και τοπωνυμίων του Χρήστου  Π. Μπαλόγλου.